Zonnepanelen en duurzaamheid

De energietransitie: de omschakeling van fossiele brandstoffen (olie, aardgas, steenkolen) naar duurzame energie (zon, wind en aardwarmte). Als we willen voldoen aan de gestelde doelen van het nationale klimaatakkoord en duurzaam groei willen realiseren dan is het nodig dat er in alle sectoren van onze samenleving duurzame veranderingen worden doorgevoerd.

 

Zonne-energie speelt een cruciale rol in de energietransitie

 

Een gemiddeld huishouden stoot jaarlijks een directe 7,5 ton CO2 uit door energieverbruik in huis en vervoer. Tel daar nog eens 12,5 ton aan indirecte CO2-uitstoot bij op voor onder o.a. voeding, kleding en andere producten.

 

Op 5 juli 2019 is in Nederland de ‘Wet verbod op kolen bij elektriciteitsproductie’ aangenomen. Het inluiden van de energietransitie met als einde, uiterlijk 2030 dienen alle kolencentrales te zijn gesloten. Dit steenkooltijdperk heeft een hoge CO2-uitstoot met zich meegebracht. Om de uitstoot van dit tijdperk te reduceren zijn zonne-energie systemen onmisbaar geworden om Nederland duurzamer te maken.

 

Zonne-energie systemen zijn onmisbaar om CO2-uitstoot te reduceren

 

Afgelopen zomer bereikte Nederland een belangrijke mijlpaal: er waren namelijk 1 miljoen woningen uitgerust  met zonnepanelen. Uit onderzoek van Dutch New Energy Research kwam naar voren dat bijna 1 op de 8 woningen nu zonnepanelen heeft.  Meer dan 5 procent van de stroom in Nederland wordt tegenwoordig dus opgewekt door zonne-energie, waarmee zo’n 5,3 miljoen ton CO2 wordt bespaard.

 

Eigenaren van zonnepanelen zijn dus duurzaam bezig. Maar er zijn ook klimaatsceptici die het duurzame karakter van zonne-energie in twijfel trekken. Want naast de verwerking van giftige stoffen in het productieproces zouden ze ook zorgen voor een grote hoeveelheid CO2 uitstoot.

 

Lagere CO2- footprint voor zonnepanelen

 

De CO2 footprint ofwel, de mate waarin producten, personen en bedrijven impact op het milieu hebben door de uitstoot koolstofmonoxide (CO2) en andere broeikasgassen.

 

Er zijn 3 factoren die een rol spelen bij de CO2 footprint van zonnepanelen:

 

  • Herkomst van de zonnepanelen. Zonnepanelen die dichterbij geproduceerd worden behalen een lagere CO2 footprint. Door middel van een certificaat zou aangetoond kunnen worden dat de fotovoltaïsche modules in bijvoorbeeld Europa zijn geproduceerd i.p.v. China. Hierdoor kunnen lange afstandstransporten worden vermeden met als resultaat dat de CO2 footprint wordt beperkt.

 

  • Herkomst van de materialen in het zonnepaneel. De fabrikant zou door middel van een cradle2cradle certificaat aan kunnen tonen dat de verwerkte materialen duurzaam zijn.

 

  • Levensduur van het zonnepaneel. Een gangbaar zonnepaneel bestaat uit een laag glas, een laag met zonnecellen en een laag met kunststof folie. Deze lagen hebben een bepaalde kwetsbaarheid. Glas-glas zonnepanelen nemen het nadeel van zogenaamde degradatie van gangbare zonnepanelen weg. Dit betekent een langere levensduur en een hogere vermogensgarantie en dus een beter rendement. Dat rendement is op zijn beurt weer een belangrijke pijler voor de duurzaamheid: hoe hoger het rendement, hoe beter de balans tussen de energie die het kost om de panelen te maken met de energie die ze opbrengen.

 

Afvalwetgeving

 

De zonnepanelen (PV) industrie kent een gigantische groei, vooral in het laatste decennium. De afgelopen 5 jaar vond bijna 80% procent van alle installaties van zonnecellen wereldwijd plaats.

 

Natuurlijk is het goed en vooral nodig dat er steeds meer wordt geïnvesteerd in zonne-energie maar hierbij is het ook noodzakelijk dat we goed nadenken over wat er met de producten gebeurd wanneer zij het einde van hun levenscyclus bereikt hebben.

 

Recycling van ruwe materialen, herstellen of herwaarderen van afgedankte installaties met het oog op een tweede levenscyclus… zijn allen van belang voor een duurzame ecologische en economische toekomst van een op PV-gebaseerde energiesector.

 

 

Recycling

 

Fabrikanten en importeurs van fotovoltaïsche energieproducten zijn wettelijk verplicht te voldoen aan de richtlijn AEEA (Afgedankt Elektrisch en Elektronisch Afval), de Nederlandse implementatie van de Europese WEEE-richtlijn.

 

Door de AEEA-wetgeving zijn bedrijven die zonnepanelen en omvormers op de Nederlandse markt brengen sinds februari 2014 verantwoordelijk voor de inname en verwerking van deze producten aan het einde van hun levensduur. De AEEA-wetgeving ziet namelijk iedereen die zonnepanelen of omvormers op de Nederlandse markt brengt als ‘producent’. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen een fabrikant, importeur en/of groothandel.

 

De belangrijkste eisen van de Europese WEEE-richtlijn zijn:

 

  • registratie van de organisatie voor de Nederlandse markt;
  • registratie van het importvolume in ton per jaar (POM ofwel, Put on Market);
  • het verwijderen van aangeboden afval volgens de wettelijke eisen;
  • zorgdragen voor een ‘passende financiële regeling’ waarmee een organisatie borgt dat de door haar op de markt geplaatste POM te zijner tijd ook daadwerkelijk verwerkt kan worden.

 

Bij Solar Engineers hebben we dit uiteraard goed geregeld samen met onze leveranciers. Wij worden hierbij ondersteund door : https://www.stichtingzrn.nl/nl  en http://www.pvcycle.org/netherlands/

 

 

Hoe duurzaam zijn zonnepanelen daadwerkelijk?

 

De terugverdientijd voor zonnepanelen is inmiddels een kleine twee jaar. Dit wil zeggen dat een zonnestroomsysteem met een gemiddelde levensduur van dertig jaar  (afhankelijk van waar het systeem geplaatst is ) gemiddeld vijftien keer zoveel energie opwekt dan het kost om de zonnepanelen te maken. Daarnaast is de economische terugverdientijd van een zonnestroomsysteem ondertussen gedaald naar een jaar of zes.

Om een lang verhaal kort te maken: hoe efficiënter je zonnecellen, hoe lager je milieu-impact. Simpelweg omdat efficiëntere zonnecellen meer stroom opwekken. Wanneer de panelen uiteindelijk zijn geïnstalleerd is er helemaal geen sprake van CO₂-uitstoot. Belangrijk is wel om aandacht te besteden aan hoe en waar de panelen worden geproduceerd.